imagens e sombras de santa maria madalena na literatura e arte portuguesas

- a construção de uma personagem: simbolismos e metamorfoses - helena barbas - fev.2003

 

[] Mestre André Dias, 1435

      - Laudas e Oraçom de Sancta Maria Madalena

      - Este he o planto da Virgem Sancta Maria, que feze S. Bernardo

        na morte e paixom do Boom Jhesu

      - Outra Cantiga e Lauda e Prosa ao Boo Jhesu no dya da Pascoa...

      - Lauda e Cantiga ao Boom Jhesu, que diras e cantaraas aa segunda Feira de Pascoa

      - Cantiga de Oraçom do Boom Jhesu muito contemplativa


Laudas e Oraçom de Sancta Maria Madalena [1]

 

Tu fuste cheia de peccados,

e buscaste o boom Jhesu rey muito exalçado

e em hum convyte o as achado,

de aquel Symon que te ha despreçada.

Louvemos hua pecatriz nomeada

sancta Maria Madalena

que do senhor Deus Jhesu foy muito amada.

 

(5)     Entraste dentro dom grande temor,

e choraste asaz com grande dolor,

beyjastelhe os seus pees com grande amor,

por a perdoança que te ha dada.

Louvemos.

 

E tanta foy tua contriçom

(10)  e o teu planto continuado,

que lavou o teu peccado,

e do senhor Deus Jhesu foy perdoado,

todo aquel mal do qual tu eras muyto acusada.

Louvemos.

 

Muito trabalhaste assaz,

(15)  por o teu pecado lavar 

o boom Jhesu e te perdoar

e ainda mays te fez de graça,

que te quyso coroar

en na sua sancta gloria e muyto beata.

Louvemos.

 

E en no teu albergue o reçebiste,

(20)   e de comer e de bever lhe deste,

e aos seus pes te poseste,

e fuste porém muyto leda e conssolada.

Louvemos.

 

Conssolanos ora por tua piedade,

(25)  e roga por nos ao boom Jhesu                            

rey e senhor da magestade,

que nos perdoe toda maldade,

e nos leve aa sua santa gloria, amen.

Louvemos.

 

 


Este he o planto da Virgem Sancta Maria, que feze S. Bernardo, na morte e paixom do Boom Jhesu [2]

 

(Diálogo dramático: Mª. Madalena anuncia a Maria que o filho está preso e lho vão matar)

 

(1)     E veendo esto a Magdalena,

vayse de manhã com grande mazella,

dizer a ssua madre aquesta novella:

viinbde ora veer oo voso mesella,

como levam preso o voso filho coisa muyto bella,

(5)    como se fosse um falso enganador.                    

 

 


Outra Cantiga e Lauda e Prosa ao Boo Jhesu no dya da Pascoa... [3]

 

[...]

Com a madre de Jhesu bem aventurado

todos nos alegremos

porque ja he resusçitado.

 

Ressusçitada he a muyto alta vyda

(5)    Jhesu rey da gloria, que he nossa vyda

e pedra preçiosa e rosa muy florida

que todo he muyto afremosentado.

Apareceo o boom Jhesu muyto honrrado

e o vyo a Magdalena em forma de ortelano,

(10)  e chorando ella muyto de grado,

o boom Jhesu Christo lhe ha fallado.

 

E ella falla com grande amor:

eu choro Christo meu salvador

e se tu as filhado o meu senhor

dime honde o poseste ou onde o as levado

 

(15)   E como ella esto falou,

logo o boom Jhesu per seu nome a chamou

e aos seus apostolos a envyou,

que lhes disse como o vira vivo e salvo.

[...]

 

 


Lauda e Cantiga ao Boom Jhesu, que diras e cantaraas aa segunda Feira de Pascoa [4]

 

[...]

E agora he o terceiro dya

que este boom Jhesu e de muyta cortesia

he morto e soterrado;

a qual a nenguem nojo nenhuum nom fazia,

(5)    ante miragres e maravylhas

fazya muytas cada dya,

e veherom a nos molheres de nos outros

que nos disserom que o virom

e que verdadeiramente resurgira

(10)  da morte aa vyda, pero fora sepultado.

 

[...]

E as vossas donas o forom buscaar aa alva do dya

e nom ho acharom e tornaromsse aa vossa companhya

e outra vez se tornarom ao moymento e ja era de dya

e aly apareçeo aa Magdalena e lhe disse

(15)  que dissesse como o vira

e que o dissesse a sam Pedro bem aventurado.

E os sanctos padres antigos

por muytos mylhares de annos ho ham asperado

e que os vehesse lyvrar do inferno mal fadado ...

 

 


Cantiga de Oraçom do Boom Jhesu muito contemplativa [5]

(termina com uma prática a Sta. Madalena)

 

«Dyme ora Magdalena que as nome Maria,

porque achaste a Jhesu norto (no horto) e na vya

senom porque o teu coraçom em seu amor muyto ardia,

dyme ora del que te pareçya

(5)    ou se andarey eu como tu a el demandado?

Oo Magdalena que andaste ao sancto sepulcro

buscar a Jhesu hu era reposto,

com o teu grande amor e muyto virtuoso,

dyme se o achaste plazyvel e amoroso

(10)  e muyto me plazera en no eu assi achando.

 

[]

 


 [1] Laudas & Cantigas Espirituais de Mestre André Dias.., Mário Martins (ed.), (Lisboa: na Oficina de Ramos Afonso & Moita, S. Vicente de Fora, 1435); Dadas à estampa pelo Mosteiro de Singeverga, em Roriz, Negrelos 1951. (fól.15-16); 

[2] Ibid., fól.30; 

[3] Ibid., fól.34-34v.; 

[4] Ibid., fól.35v.-36; 

[5] Ibid., fól.65;